14.5.08

"Η Γλώσσα, Τα Παιδιά, Εμείς Και Η Καρδίτσα" (revised version)

Ήταν 1993, όταν, ως φοιτητής του ΠΤΔΕ-ΑΠΘ, δημοσιοποίησα μια μικρή μου μελέτη με τίτλο: "Η Γλώσσα, Τα Παιδιά, Εμείς Και Η Καρδίτσα", παρουσιάζοντας τους προβληματισμούς μου σχετικά με το ιδιαίτερο "καρδιτσιώτικο γλωσσικό ιδίωμα" και πώς αυτό λειτουργεί εντός της σχολικής πραγματικότητας, αφού διαφοροποιείται από "την επίσημη γλώσσα του σχολείου" και πώς φορτίζει τουλάχιστο με αμηχανία όποιο ή όποια πρωτοβρεθεί σε ένα διαφορετικό γλωσσικό περιβάλλον.
Η θέση που προέκυπτε από το κείμενο που τότε είχα συντάξει έκλινε προς την άποψη πως "πρέπει να γίνει κάποιο βήμα σύγκλισης στην κοινή ελληνική", θεωρώντας πως τα "σεκλιζιώτικα" έχουν μόνο "λαογραφική αξία".


2008 και οφείλω να θέσω τις αμφιβολίες μου για το αν συμφωνώ, πλέον, με τις απόψεις εκείνου του κειμένου. Νιώθω και σαν υποχρέωση, σαν αποκατάσταση της αλήθειας ή και της αξίας του "γλωσσικού μας ιδιώματος".
Θεωρώ πως ήταν μια καθαρά "τεχνοκρατική" αντίληψη, διαποτισμένη από το δόγμα της "αποτελεσματικότητας", που το εκπαιδευτικό σύστημα φρόντισε να μου περάσει, ώστε να γίνω ένας καλός φορέας της κυρίαρχης ιδεολογίας.
Ευτυχώς, δηλαδή, που η ανησυχία και ο προβληματισμός μου για τη "γλώσσα" με έφεραν ξανά σε σελίδες μελέτης της κι αρχίζω να διαμορφώνω μια άλλη, διαφορετική εικόνα για την αξία της, που δεν έγκειται καθόλου στην κανονικότητα και αυστηρότητα χρήσης των τύπων της.

Υ.Γ.
1 - Για άλλη μια φορά με καλύπτουν τα λόγια του Paulo Freire: "the goal should never be to restrict students to their own vernacular… Educators should understand the value of mastering the standard language that students find themselves linguistically empowered to engage in dialogue with the wider sections of society." ["στόχος μας δεν είναι να περιοριστούν οι μαθητές/τριες στη δική τους διάλεκτο ... Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να κατανοήσουν την αξία χειρισμού της αναγνωρισμένης γλώσσας, ώστε οι μαθητές/τριες να ενδυναμώσουν γλωσσικά τους εαυτούς τους και να έρθουν σε διάλογο με τα ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας"]

Δε μας ενδιαφέρει να ομφαλοσκοπούμε, ούτε να λαογραφούμε. Δε μας ενδιαφέρει να μείνουμε εγκλωβισμένοι στο μικρό καβούκι μας.
updated!
Τελικά κι άλλοι έχουν ανάλογους προβληματισμούς...
Αν έχετε χρόνο, διαβάστε τον επίλογο (σ.183) της διδακτορικής διατριβής του Ευάγγελου Κουρδή: "Θεσσαλικό Ιδίωμα: Γλώσσα και Ιδεολογία"

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ ΕΠΙΚΡΤΕΙ ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΣΕΞΙΣΜΟΥ.ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ ΠΩΣ ΥΠΟΚΙΝΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ.ΜΗΠΩΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ;ΤΗ ΓΛΩΤΤΑ ΜΟΥ ΤΗΝ ΕΔΩΚΑΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ!ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΡΔΙΤΣΙΩΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΙΩΜΑ. "Ο ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ"

ce_ είπε...

Ωχ! Ήρθαν οι φιλόλογοι.
Αυτό ακριβώς δηλώνει η μεταστροφή μου: το σεβασμό και την αξιοποίηση κάθε είδους γλώσσας, η αλληλεπίδραση μ' αυτή. Και δε μ' ενδιαφέρει αν αυτή συμπεριλαμβάνεται στην επίσημη ελληνική. Τη "γλώττα" δε μου την έδωσαν για να τη βάλω στο μουσείο.

Ανώνυμος είπε...

ΓΙ'ΑΥΤΟ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ!ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΕΤΕ ΚΑΙ ΓΙ'ΑΥΤΗ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ!ΓΙΑΤΙ ΑΛΛΟΙΩΜΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ. "Ο ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ"

ce_ είπε...

Μα, "αλλοιωμένη" γλώσσα σημαίνει ζωντανή γλώσσα. Λευτεριά στη Γ Λ Ω Σ Σ Α !!