4 δεκαετίες συνομιλούν

Ένας διάλογος σκέψεων και μια ανταλλαγή οπτικών της σύγχρονης πραγματικότητας, από ανθρώπους που γεννήθηκαν στις δεκαετίες: '70, '80, '90*. Ο Λόγος της δεκαετίας του 2000 εκπροσωπείται από τη ζωγραφική παιδιών του δημοτικού σχολείου.

σέκλιζα.blog του Δημήτρη Ντανόπουλου

Οι μοντέρνοι ιστορικοί λέγανε πως ο ορίζοντας των προσδοκιών μιας κοινωνίας είναι το μέλλον του παρελθόντος. Κι είναι, άραγε, το δικό μας παρόν το μέλλον που προσδόκησαν οι παλιοί; οι πρόγονοί μας;
Ακούμε να λέγεται πως "αγωνιζόμαστε να φανούμε αντάξιοι των προγόνων μας", καμαρώνουμε για τη διατήρηση της παράδοσης. Παράδοση, δηλαδή διατήρηση, συντήρηση καταστάσεων που συνεχίζονται, διαιωνίζονται. Η παράδοση είναι κομμάτι της ιστορίας. Κυρίως, αυτό που έρχεται από το παρελθόν κι ακουμπά τουλάχιστο την πιο ηλικιωμένη εν ζωή γενιά, με προοπτική και διάθεση να μεταδοθεί και στη νεότερη.
Ζούμε σ' ένα χωριό, που ο Κυρίαρχος Λόγος είναι η Παράδοση. Είμαστε ανά πάσα στιγμή ζωντανό σκηνικό για την εκπομπή Κυριακή Στο Χωριό της ΕΤ3. Οι παραδοσιακές αξίες έγιναν τέτοιες μόνο εξαιτίας συγκεκριμένων ιστορικών συνθηκών που ίσως να μην υπάρχουν πλέον. Κληρονομήσαμε έναν κόσμο, μια γλώσσα, αλλά ερχόμαστε και σ' επαφή με μια σύγχρονη πολιτισμική πολυπλοκότητα.
Η νέα εποχή κυβερνάται από Σκέψη που σέβεται τις ιστορικές αξίες που έχει κληρονομήσει, αλλά ξέρει να ανέχεται και να προσέχει τα πράγματα που τα δυνατά φώτα της ιστορίας δεν κατάφεραν ποτέ να διασαφηνίσουν.

Το παρελθόν και το μέλλον συγχωνεύονται συνεχώς στο στιγμιαίο. Μια στιγμιαία έκφραση ήταν και το ξεκίνημα του ηλεκτρονικού ιστολογίου/ημερολογίου sekliza.blogspot.com. η ψηφιακή Σέκλιζα δεν είναι ένα έρημο χωριό. Έχει κατοίκους. Κόσμος πολύς περιδιάβαινε στο παγκόσμιο ψηφιακό χωριό και το σέκλιζα.blog είπε ν' ανοίξει ένα καφενείο, μια αγορά, για να μαζεύονται και να συζητάνε οι συγχωριανοί.
Λένε για το νέο κοιμητήριο και πώς για άλλη μια φορά καταφέραμε να βρεθούμε προ τετελεσμένων γεγονότων, για την παρ' ολίγο εξέγερση των μαυροφορεμένων γυναικών, για το "ταλαιπωρημένο" υπαίθριο θέατρο", για την αποδόμηση των αθλητικών εγκαταστάσεων και για το τι κέρδισε η Σέκλιζα με τα 10 χρόνια "Καποδίστρια".
Σκέφτονται μήπως θα 'ταν καλύτερα να ονομαστεί το Δημοτικό Σχολείο Καλλιθήρου "Βαγγελίτσα Κουσιάντζα", προτείνουν τη δημιουργία Ιστορικού Αρχείου, μιλούν για τον Κήπο των Προγόνων, δηλαδή, πως πρέπει το παλιό κοιμητήριο να μείνει ένας χώρος μνήμης, ένας τόπος-μνημείο.
Περιμένουν να δουν τι θα γίνει με το 5x5 και πότε θα αρχίσει να λειτουργεί το internet cafe που τους υποσχέθηκαν.
Ανταλλάσσουν επισκέψεις στα ηλεκτρονικά τους σπίτια και διαβάζουν στίχους δικών μας, νεόκοπων ποιητών: "Κάποιος ήταν να φανεί / μα γεμίσαν στάχτες οι τσέπες μας / κι ευθύς αρχίσαμε να σπαταλάμε άκεφα λίγα κομμάτια ελπίδας..."

Σημασία δεν έχει να στριφογυρίζουν οι συζητήσεις μας μόνο στα "δικά μας" και να ομφαλοσκοπούμε με εσωστρέφεια. Είμαστε ένα χωριό με ανοιχτά παράθυρα και πόρτες. Με ψηλά μπαλκόνια, απ' όπου αγναντεύουμε τον κόσμο. Είναι το σπίτι μας.
Αφορμή για το παρόν κείμενο ήταν η άτυπη ψηφοφορία που ξεκίνησε μες στο χειμώνα στο ιστολόγιο με το ερώτημα: "Συμφωνείτε να επιστρέψουμε στο όνομα 'Σέκλιζα' ως επίσημο όνομα του χωριού μας;". Μια ερασιτεχνική δημοσκόπηση, τα αποτελέσματα της οποίας, ωστόσο, μπορούν να μας δείξουν τάσεις της κοινής γνώμης:
- Ένας στους τέσσερις δεν επιθυμεί αυτή την αλλαγή. Αρχίζει να χειραφετείται το όνομα Καλλίθηρο;
Δεδομένου του γεγονότος της νεαρής ηλικίας των επισκεπτών/τριών του ιστολογίου, θεωρούμε πως η νέα γενιά αναγνωρίζει, πλέον, στο όνομα Καλλίθηρο το χωριό της. Ακόμα κι ο Μορφωτικός Σύλλογος στις αφίσες του για τα ΑΓΡΟΤΙΚΑ έγραψε "Καλλίθηρο" κι όχι "Σέκλιζα". Μήπως, σιγά-σιγά, μείνουμε εμείς οι παλιότεροι να λεγόμαστε Σεκλιζιώτες; Κι όπως οι παππούδες μας μιλούσαν για οκάδες και μεις γελούσαμε για το πόσο γέροι μπορεί να είναι, έτσι και τα εγγόνια μας θα σκέφτονται για μας;
-Τρεις στους τέσσερις συμφωνούν με την άποψη να επιστρέψουμε στο όνομα "Σέκλιζα" ως επίσημο όνομα του χωριού.
-Αξιοσημείωτο είναι πως κανείς δεν έμεινε αδιάφορος. Όλες κι όλοι είχαν άποψη. Δεν υπάρχουν "λευκές" ψήφοι. Κανείς, καμία δεν επέλεξε το κουτάκι "Δε Με Ενδιαφέρει Το Θέμα".
Τι συμβαίνει με το όνομα, τελικά;
Καλλίθηρο για τις επίσημες συναλλαγές, Σέκλιζα για τους δικούς μας. Το Καλλίθηρο είναι η "ελληνικούρα", το επίσημο ένδυμα. Ενώ, η Σέκλιζα είναι οι σαγιονάρες και ρούχα άνετα. Καλλίθηρο. Όνομα ουδέτερο. Παράγωγο της αρχαίας Καλλιθήρας, συνοδευόμενο από ένα ερωτηματικό. Σέκλιζα. Όνομα γραμμένο με κόκκινο χρώμα και κοινωνικούς αγώνες. Είναι τυχαίο που η αλλαγή του ονόματος έγινε το 1957, λίγο μετά τον εμφύλιο; Πολύ νωρίτερα είχαν αλλάξει ονόματα τα υπόλοιπα χωριιά του νομού, θεωρούμενα ως τούρκικα ή σλάβικα. Εθνοκάθαρσις. Το Έθνος δεν έπρεπε απλως να είναι ελληνικό, έπρεπε και να το δείχνει, φέροντας ελληνοπρεπή ονόματα στα χωριά του.
Γιατί να απαρνηθούμε το παρελθόν μας; Ας αξιοποιήσουμε την αντι-μνήμη μας.

Σ' αυτό τον ανολοκλήρωτο κόσμο, που βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία αναστάστωσης και μετασχηματισμού, προσδοκούμε κι αγωνιζόμαστε "...για να γεννηθεί ένας τόπος που η ιδέα του θα μας παραπέμπει όλους κι όλες στην παιδική μας ηλικία" [Homeland, Πατρίδα (Ernst Bloch, the Principle of Hope)].
Εσείς, τι όνομα θα δίνατε σ' αυτό τον τόπο; στην πατρίδα σας;

γράμμα από έναν παιδικό φίλο του Κώστα Παπαλέξη
Πριν από 2 χρόνια, τέτοιες μέρες ήμουν φαντάρος και μου ήρθε ένα γράμμα από έναν παιδικό μου φίλο από το χωριό. Μετά από 6 χρόνια είναι ο πρώτος μου ολοκληρωμένος χρόνος στο χωριό. Είδα αρκετά, και τώρα που τελειώνει η θητεία του Δ.Σ. του Μορφωτικού Συλλόγου θεώρησα πως είναι η κατάλληλότερη στιγμή να το διαβάσω:

φίλε speaker,
θυμάμαι όταν με τα ποδήλατα γυρνούσαμε τους δρόμους, τρέχαμε στην πλατεία και παίζαμε μπάλα ή κρυφτό. Χριστούγεννα και πηγαίναμε για κάλαντα, ερχότανε το Πάσχα και άρχιζαν τα πρώτα παιχνίδια στο γήπεδο και το ποτάμι. Καλοκαίρι και το παιχνίδι φούντωνε. Ποδόσφαιρο, κυνηγητό, εξερεύνηση στον Αη Θανάση. Ατέλειωτες ώρες χαράς και ξεγνοιασιάς.
Πόσα να σκεφτείς, πόσα να αναπολήσεις. Πόσες φορές φάγαμε ολόκληρα χειμωνιάτικα βράδια πίνοντας κρασάκι στις ψησταριές του χωριού κουβεντιάζοντας αποκλειστικά γι' αυτά τα όμορφα χρόνια. Παιχνίδια, σχολείο, αταξίες. Και κάθε φορά που γυρνούσαμε τη μηχανή του χρόνου πίσω, πάντα είχαμε να θυμηθούμε κάτι διαφορετικό.
Όμως, ρε φίλε, μόνο κατι έμενε ίδιο πάντα σ' αυτές τις συζητήσεις. ήταν τότε που το βλέμμα έπεφτε στη σκοτεινή, άδεια πλατεία, καθώς η συζήτηση έφτανε στο πιο μελαγχολικό της σημείο. Στα όνειρα και τις σκέψεις που κάναμε, όταν δεν παίζαμε και έμειναν όνειρα.
Λέγαμε για τις ελλείψεις του χωριού, για τις ανάγκες του όπως τις βλέπαμε μέσα από τα παιδικά μας μάτια. Μιλούσαμε με αθυμασμό για τα θεατρικά που έστηνε στην πλατεία ο Μ.Σ.Κ., για τα ΑΓΡΟΤΙΚΑ -το αποκορύφωμα των εκδηλώσεών του- και για τα Τουρνουά, που ξεκίνησαν μια παρέα φοιτητών, έγιναν θεσμός και ακόμα συζητιούνται.
Λέγαμε τότε πως κι εμείς θέλουμε να τα συνεχίσουμε αυτά και να τα κάνουμε καλύτερα. Μαλώναμε ποιος θα έστρωνε τα περισσότερα τραπέζια στα ΑΓΡΟΤΙΚΑ ή ποιος θα αλλάζει το σκορ στα παιχνίδια των Τουρνουά. Και πέρασαν 15 χρόνια από τότε, speaker. Γίναμε έφηβοι, ερωτευτήκαμε, πήγαμε πανεπιστήμιο, φαντάροι και μπήκαμε στο στίβο της ζωής.
Πώς μπήκαμε όμως; Με μόνο όνειρο πώς θα διασκεδάσουμε περισσότερο και πώς θα βγάλουμε περισσότερα χρήματα. Και τα παιδικά μας όνειρα, έμειναν όνειρα.
Το μόνο που κάνουμε είναι να καθόμαστε στην αναπαυτική καρέκλα,να πίνουμε φραπέ και να ασκούμε κριτική. Να λέμε πως όλα πάνε στραβά και δε γίνεται τίποτα, πως η Σέκλιζα έπαψε να είναι το πρώτο χωριό στην Καρδίτσα. Και ποιοι φταίνε γι' αυτό; Οι άλλοι, λέμε, οι μεγάλοι.
Εγώ συμφωνώ μαζί σου, speaker, έγιναν λάθη. Οι μεγάλοι έδειξαν επιπολαιότητα και αδιαφορία. Δε λέω πως αυτοί δε φταίνε. Όμως, εμείς πού είμαστε; Τι κάνουμε; Τους υποδείξαμε ποτέ κάτι; Συμμετείχαμε ποτέ σε κάτι; Η πρώτη γενιά των ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ έγινε 60, η γενιά των Τουρνουά 40. Εμείς, φίλε, η γενιά των 20άρηδων, τι κάναμε; Ως τι γενιά θα μείνουμε; Του φραπέ και της κριτικής; Ξένοι που κάποτε ερχότανε στη Σέκλιζα και ένιωθαν θαυμασμό και δέος, τώρα έρχονται με αλαζονεία.
Αφήνουμε τη Σέκλιζα να μαραζώνει. Εμείς ασκούμε μόνο κριτική, δείχνουμε απαξίωση στα κοινά και αδιαφορία για το χωριό. Φτάνει, φίλε, η κριτική της καρέκλας. Ας ασχοληθούμε και εμείς με τον αθλητισμό, τον πολιτισμό, τη Σέκλιζα την ίδια. Δες τη ΝΕΦΕΛΗ. Διαλύεται. Δεν ασχολούνται, λες. Εσύ, πού είσαι να ασχοληθείς; Μόνο λόγια είσαι. Ξεκίνα να χτίζεις. Σίγουρα θα ασχοληθούν κι άλλοι. Μπες σε κάποιο σύλλογο, πάρε κάποια πρωτοβουλία.
Πώς θες να έχεις ΑΓΡΟΤΙΚΑ, Τουρνουά, ομάδα, γήπεδο, θέατρο, κόσμο στην πλατεία, όταν εσύ, η γενιά σου, δεν παίρνει τη σκυτάλη της προόδου; Ξέρω,θα δικαιολογηθείς. Χόρτασα δικαιολογίες, φίλε. Και οι προηγούμενες γενιές είχαν δουλειές, οικογένειες, δυσκολίες. Όμως, είχαν μεράκι. Εμείς το χάσαμε. Και ήταν πολλοί. Τώρα υπάρχουν δυο τρεις και θα φύγουν κι αυτοί, γιατί έχουν κουραστεί. Και συ, εκεί, στην καρέκλα σου, λόγια και δικαιολογίες. Η Σέκλιζα τους νέους της χρειάζεται. Φτάνει πια, κάνε κάτι. Ας κάνουμε κάτι. Όλοι μαζί μπορούμε.
Συγνώμη ρε, αν έγινα αυστηρός και σκληρός. Αλλά πρέπει. Πρέπει να ευαισθητοποιηθούμε, να δραστηριοποιηθούμε, να ασχοληθούμε με τους συλλόγους και τα κοινά. Εγώ τα λέω όλα αυτά σε σένα. Εσύ πες τα σε κάποιον άλλο. Κι όλοι μαζί σύντομα να φωνάξουμε στους μεγαλύτερους πως ναι, η γενιά μας είναι εδώ. Οι παλιοί μπόρεσαν. Μπορούμε κι εμείς. Όλοι μαζί, με αγάπη για τη Σέκλιζα. Μόνο να σηκωθούμε από τη ρημάδα την καρέκλα.

Σ' αφήνω τώρα, speaker. Πρέπει να πάω να βοηθήσω στα ΑΓΡΟΤΙΚΑ. Αρχίζουν σήμερα. Εύχομαι, όταν σε δω από κοντά να κρατάμε τις άκρες ενός τραπεζιού, όχι για να το βάλουμε να κάτσουμε κάτω από τον ίσκιο, αλλά για να το στήσουμε στη μέση της πλατείας, αφού εκεί θα χρειάζεται για την εκδήλωση που θα συμμετέχουμε. Θα περιμένω γράμμα σου σύντομα. Μη χαθείς γιατί χαθήκαμε.


η δύναμη των νέων του Δημήτρη Κολοκύθα & της Στεφανίας Βλάχου
Οι νέοι αποτελούν το πιο εκρηκτικό και απαιτητικό τμήμα του κοινωνικού κορμού. Είναι, όμως, και το πιο ευάλωτο, αφού δεν εχουν σχηματίσει και κρυσταλλώσει προσωπικότητα. Είναι μια δύναμη 'εν εξελίξει', χωρίς να είναι εύκολο να εικάσουμε αν η εξέλιξη θα είναι καλή ή κακή. Ένα, όμως, είναι σίγουρο: χωρίς εμάς τους νέους καμία εξέλιξη δε συντελείται.
Εμείς οι νέοι είμαστε από τη φύση μας πνευματικά ανήσυχα και φιλοπερίεργα άτομα στην προσπάθειά μας να ανακαλύψουμε τον κόσμο μας. Αυτό που μας κάνει να ξεχωρίζουμε είναι ότι δρούμε, αποφασίζουμε με βάση το συναίσθημα, ακούμε την καρδιά μας και είμαστε πάντοτε πρόθυμοι να πληγωθούμε για τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Ώρες-ώρες, πιστεύουμε ότι οι μεγάλοι έχουν ξεχάσει πώς είναι το όμορφο συναίσθημα τού να είσαι ερωτευμένος και να αγαπάς πραγματικά. Ακόμη, κάποιοι ίσως να έχουν λησμονήσει τα ενεκπλήρωτα, ξεχασμένα όνειρά τους και κυρίως έχουν χάσει την όρεξη, τη δύναμή τους για να κατακτήσουν τον κόσμο. Φοβούνται την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, μήπως και χάσουν αυτά που στην πραγματικότητα ποτέ δεν ηταν δικά τους.
Ελπίζουμε να καταλάβουν πως μέσα από αυτή τη συμβατική ζωή τους έχουν χάσει το πραγματικό της νόημα.
Ας θυμίσουμε σε όλους ότι η νεολαία έχει αυτά τα προσόντα που κάποτε οι μεγάλοι είχαν: Το να κάνεις κάθε μέρα όνειρα για το μέλλον σου, το δημοκρατικό και φιλελεύθερο πνεύμα, τις ριζοσπαστικές ιδέες, τα έντονα συναισθήματα, μα πάνω απ' όλα την αγάπη για την ελευθερία και την ανεξαρτητοποίησή της. Θέλουμε τη βοήθειά σας στο πώς να αξιοποιήσουμε τα προσόντα μας και να μην τα αφήσουμε να χαθούν στο πέρασμα του χρόνου, όπως μπορεί να συνέβη με κάποιους από εσάς.

Μιλώντας για το χωριό και ποιες δυνατότητες προσφέρει σε μας τους ίδιους, ξεκινούμε με μια ερώτηση: Γιατί, τα λίγα παιδιά που έχουν απομείνει στο χωριό, να τα βλέπουμε συνέχεια να ασχολούνται με ένα κινητό, το οποίο έχει γίνει προέκταση του χεριού τους; Μήπως είναι τόσο μεγάλοι λάτρεις της τεχνολογίας...;
Ρωτώντας τους επισήμους (αν και δε μας αρέσει να κάνουμε διακρίσεις): Γιατί, κ. δήμαρχε, γιατί κ. πρόεδρε του Μορφωτικού Συλλόγου, δεν υπάρχει ένα όμορφα διαμορφωμένο πάρκο ώστε τα παιδιά να παίζουν; Γιατί δεν υπάρχει κάποιος αρμόδιος δάσκαλος για να απασχολεί τα παιδιά ώστε να περνούν δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο τους; Μήπως εσείς οι ίδιοι με την απαθή στάση σας στρέφετε τους μικρούς του χωριού σε λάθος διεξόδους; Ποια δήθεν αρχή πρόκειται να ενδιαφερθεί για να γίνει κάτι ουσιαστικό;
Όλοι εμείς οι νέοι, στις συζητήσεις με τους γονείς μας, δηλώνουμε με περίσσιο πάθος την επιθυμία μας να φύγουμε από το χωριό. Δε βλέπουμε την ώρα! Φυσιολογικό δεν είναι; Όμως, οι γονείς απορούν... Την απορία τους θα τη λύσουμε με μια ερώτηση: Τι μας μένει να κάνουμε στο χωριό; Μήπως μας δίνονται πολλές ευκαιρίες ή πολλές δυνατότητες για εξέλιξη; Παντού γύρω αν κοιτάξεις, βλέπεις ανθρώπους μέσα στην ανία τους, που ακομα και η πολυπόθητη για έξοδο βραδιά του Σαββάτου έχει καταντήσει να γίνεται ρομποτικά. Τι είδους διασκέδαση και ψυχαγωγία προσφέρεται στο χωριό για τους νέους και γενικότερα; Υπάρχει κανένα γυμναστήριο ή κάποιο αθλητικό πάρκο; Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού διαλύεται, δεν υπάρχει ούτε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο μέρος για πραγματική διασκέδαση!

Το παραδεχόμαστε, βέβαια, πως εμείς ως νέοι έχουμε τις παραξενιές μας. Μα, πείτε μας, πότε, εσείς οι μεγάλοι, προσπαθήσατε να μας πλησιάσετε, να κατανοήσετε τις ανάγκες μας...; Σχεδόν ποτέ... Αν και οφείλατε να το κάνετε αυτό, καθώς και οι ίδιοι έχετε περάσει από αυτή τη φάση. Γι' αυτό, λοιπόν, πάψτε να μας κόβετε κάθε λίγο και λιγάκι τα φτερά μας. Δώστε μας τις κατάλληλες ευκαιρίες ώστε με τη θέλησή μας, τα όνειρά μας, την πίστη μας και τη δύναμή μας να αλλάξουμε τον κόσμο, στον κόσμο μας, σε ένα καλύτερο αύριο για όλους εσάς και για όλους εμάς!
________________
* Τα κείμενα εκφράζουν τις προσωπικές απόψεις των συντακτών τους και γράφτηκαν με αφορμή τις εκδηλώσεις ΑΓΡΟΤΙΚΑ 08, που διοργάνωσε ο Μορφωτικός Σύλλογος Καλλιθήρου.